Trong tình hình hiện nay chưa cần thiết địa phương nào cũng phải xây dựng nhà thi hành án tử hình để tránh tốn kém, lãng phí ngân sách nhà nước, tăng chi phí công.
Trả lời đề xuất của cử tri tỉnh Gia Lai về xây dựng nhà thi hành án bằng hình thức tiêm thuốc độc tại địa phương này, Bộ Công an cho biết, thực hiện Luật Thi hành án hình sự năm 2010 (nay là Luật Thi hành án hình sự năm 2019), Chính phủ đã ban hành Nghị định số 82/2011 và hiện nay được thay thế bằng Nghị định số 43/2020 quy định về thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc. Trong đó, Chính phủ giao Bộ Công an nghiên cứu Đề án triển khai thi hành án bằng hình thức này.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công an đã tiến hành khảo sát về thực trạng người bị kết án tử hình trên phạm vi cả nước. Theo đó, số người bị kết án tử hình có xu hướng tăng nhưng chỉ tập trung ở các địa phương phức tạp về tội phạm về trật tự xã hội, tội phạm ma túy, số địa phương còn lại, số lượng người bị kết án tử hình ít, thậm chí có địa phương những năm gần đây không giam giữ người bị kết án tử hình.
Về việc này, Bộ Công an đã báo cáo và được Chính phủ đồng ý chủ trương: Trong tình hình hiện nay chưa cần thiết địa phương nào cũng phải xây dựng nhà thi hành án tử hình để tránh tốn kém, lãng phí ngân sách nhà nước, tăng chi phí công. Vì vậy, sẽ lựa chọn 1 địa phương để xây dựng 1 nhà thi hành án tử hình sử dụng chung cho các địa phương lân cận.
Nhấn để phóng to ảnhLực lượng thi hành án chuẩn bị các công đoạn trước khi bấm nút thực hiện việc tiêm thuốc cho tử tù (Ảnh minh họa).
Trên cơ sở kết luận của Hội đồng thẩm định Nhà nước, ngày 27/6/2012, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 800/QĐ-TTg phê duyệt giai đoạn 1 của Đề án triển khai thực hiện thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc tại công an 15 địa phương (Hà Nội, Bắc Giang, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Lào Cai, Sơn La, Hòa Bình, Nghệ An, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Đồng Nai, TPHCM, Vĩnh Long, Hậu Giang).
Hiện nay, Bộ Công an đã đưa vào sử dụng 11 nhà thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc và phân chia thành 11 khu vực tổ chức thi hành án tử hình. Đây là những địa phương có điều kiện giao thông thuận lợi để các địa phương lân cận áp giải người bị kết án tử hình đến thi hành án.
“Đề án triển khai thực hiện thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc được thực hiện theo nhiều giai đoạn. Sau khi kết thúc giai đoạn 1, Bộ Công an sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành chức năng tổ chức sơ kết Quyết định số 800 để đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định đầu tư các giai đoạn tiếp theo của Đề án”- Bộ Công an cho hay.
Nghị định mới của Chính phủ quy định trường hợp tiêm hết liều thuốc thứ 3 sau 10 phút mà tử tù chưa chết thì sẽ tạm dừng thi hành án.
Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 43/2020 (có hiệu lực từ 15/4) quy định về thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc.
Theo Nghị định mới, thuốc tiêm để sử dụng cho thi hành án tử hình bao gồm: Thuốc làm mất tri giác; thuốc làm liệt hệ vận động và thuốc làm ngừng hoạt động của tim.
Một liều gồm 3 loại thuốc trên chỉ dùng cho 1 người, do Bộ Y tế cấp theo đề nghị của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng
Trang thiết bị, phương tiện phục vụ thi hành án tử hình gồm: Giường nằm có các đai cố định tử tù; máy tiêm thuốc tự động có ấn nút điều khiển; máy kiểm tra nhịp tim; màn hình và các thiết bị theo dõi, kiểm tra quá trình thi hành án.
Bên trong một phòng tiêm thuốc ở nước ngoài. Ảnh: AP.
Về quy trình tiêm thuốc, Nghị định 43/2020 quy định thuốc sử dụng cho thi hành án tử hình phải được Hội đồng thi hành án kiểm tra, mở niêm phong. Người bị thi hành án tử hình được cố định vào giường với tư thế nằm ngửa, bảo đảm không làm cản trở sự lưu thông máu.
Khi chuẩn bị đủ 3 liều thuốc, cán bộ làm nhiệm vụ phải xác định tĩnh mạch để thực hiện tiêm. Nếu không xác định được tĩnh mạch thì báo cáo Chủ tịch Hội đồng thi hành án để yêu cầu bác sĩ hỗ trợ.
Sau khi tiêm 3 loại thuốc theo thứ tự, cán bộ thi hành án kiểm tra hoạt động tim của người bị thi hành án tử hình qua máy điện tâm đồ.
Trường hợp sau 10 phút mà tử tù chưa chết, cán bộ kiểm tra phải báo cáo Chủ tịch Hội đồng thi hành án để ra lệnh sử dụng thuốc dự phòng lần thứ 2, thứ 3.
Nếu tiêm hết liều thuốc thứ 3 sau 10 phút mà người bị thi hành án chưa chết thì Đội trưởng thi hành án phải báo cáo Chủ tịch Hội đồng thi hành án ra quyết định tạm dừng thi hành án.
Cũng theo Nghị định 43, thành viên Đội thi hành án tử hình được hưởng chế độ bồi dưỡng bằng 3 lần mức lương cơ sở khi thi hành án tử hình đối với một người và nghỉ dưỡng 10 ngày theo quy định.
Còn người tham gia Hội đồng thi hành án, quản giáo, người ghi âm, ghi hình, chụp ảnh, phiên dịch, mai táng tử thi được hưởng chế độ bồi dưỡng bằng một lần mức lương cơ sở khi thi hành án tử hình đối với một người.
Nghị định 43/2020 sau khi có hiệu lực sẽ thay thế, bổ sung và thay đổi một số nội dung trong Nghị định 82/2011 được áp dụng từ trước đến nay về thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc.
Cụ thể, Nghị định 43 bổ sung việc tạm dừng thi hành án trong trường hợp tiêm hết liều thuốc thứ 3 sau 10 phút mà người bị thi hành án chưa chết. Trước đây, Nghị định 82 chưa quy định điều kiện tạm dừng thi hành án.
Ngoài ra, quy định mới cũng thay đổi chế độ cho thành viên Đội thi hành án tử hình, từ bồi dưỡng bằng 2 lần mức lương cơ sở (theo Nghị định 82) lên 3 lần mức lương cơ sở.